Δωρεάν Σπουδές στην Ευρώπη – Πού και πότε είναι δωρεάν;

Στην Ευρώπη, υπάρχουν πολλές χώρες όπου η πανεπιστημιακή εκπαίδευση είτε είναι δωρεάν, είτε επιδοτείται σε μεγάλο βαθμό, τόσο για τους ντόπιους, όσο και για τους διεθνείς φοιτητές.

Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι συγκεκριμένες πολιτικές και προϋποθέσεις ενδέχεται να διαφέρουν μεταξύ χωρών και πανεπιστημιακών ιδρυμάτων. Ακολουθούν ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες που είναι γνωστές για την παροχή δωρεάν, ή χαμηλού κόστους, εκπαίδευσης σε πανεπιστημιακό επίπεδο:

Γερμανία

Η Γερμανία είναι από τις πιο γνωστές χώρες για την παροχή δωρεάν εκπαίδευσης σε δημόσια πανεπιστήμια, μεταξύ τόσο Γερμανών, όσο και διεθνών φοιτητών.
Εξαίρεση αποτελούν τα πανεπιστημιά στο κρατίδιο της Βάδης-Βυρτεβέργης, τα οποία χρεώνουν δίδακτρα τους φοιτητές που δεν είναι πολίτες της ΕΕ.

Στα υπόλοιπα 15 κρατίδια, η δημόσια πανεπιστημιακή εκπαίδευση στα πανεπιστήμια της Γερμανίας είναι εντελώς δωρεάν, ανεξαρτήτως αν οι φοιτητές είναι Ευρωπαίοι πολίτες ή όχι, εκτός από ένα μικρό τέλος εξαμήνου της φοιτητικής ένωσης, το οποίο καλύπτει πράγματα όπως οι πανεπιστημιακές υπηρεσίες και πάσο περιφερειακών μετακινήσεων με δημόσια συγκοινωνία.

Οι χρεώσεις αυτές διαφέρουν από πανεπιστήμιο σε πανεπιστήμιο. Πέρα από αυτά τα διοικητικά τέλη, καθώς και τα άλλα έξοδα διαβίωσης που χρειάζεται να διαθέσουν οι φοιτητές κατά τη διάρκεια της φοίτησής τους, όσον αφορά στις σπουδές, δεν υπάρχει χρέωση στα δίδακτρα.

Επιπλέον, η διεθνής φοιτητική κοινότητα στη Γερμανία είναι πολύ μεγάλη, οπότε υπάρχουν πολλά προγράμματα που διεξάγονται πλήρως στα αγγλικά, ακόμη και σε προπτυχιακό επίπεδο. Τα περισσότερα γερμανικά πανεπιστήμια διοργανώνουν, επίσης, μαθήματα εκμάθησης γλωσσών για όσους θα ήθελαν να επενδύσουν χρόνο και ενέργεια στην εκμάθηση της γερμανικής γλώσσας.

Ακόμα, υπάρχουν πολλές υποτροφίες, επιδοτήσεις και ευκαιρίες απασχόλησης στη Γερμανία. Οι Γερμανοί υπήκοοι και οι πολίτες της ΕΕ, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις και οι ξένοι φοιτητές από άλλες χώρες εκτός ΕΕ, έχουν πρόσβαση στο ομοσπονδιακό πρόγραμμα οικονομικής ενίσχυσης φοιτητών, το οποίο προσφέρει πολλές υποτροφίες και άτοκα δάνεια.

Νορβηγία

Μέχρι τώρα, τα δημόσια πανεπιστήμια της Νορβηγίας προσέφεραν δωρεάν εκπαίδευση σε φοιτητές από όλο τον κόσμο, ανεξαρτήτως εθνικότητας και δεν χρέωναν δίδακτρα ούτε σε φοιτητές πολίτες της ΕΕ ή του ΕΟΧ, ούτε και σε φοιτητές άλλων χωρών εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, έχει ανακοινωθεί ότι, ενώ η εκπαίδευση για τους φοιτητές της ΕΕ και του ΕΟΧ θα παραμείνουν δωρεάν, για τους υπόλοιπους διεθνείς φοιτητές θα χρεώνονται δίδακτρα από το φθινώπορο του 2023 (για όσους ξεκινήσουν τις σπουδές τους το φθινώπορο του 2023), πράγμα για οποίο ακόμα αναμένεται επιβεβαίωση σχετικά με το ποια θα είναι αυτά.

Και στις δύο περιπτώσεις, οι φοιτητές είναι υπεύθυνοι για την κάλυψη των προσωπικών τους εξόδων διαβίωσης. Και εφόσον η Νορβηγία, είναι μία από τις ακριβότερες χώρες της Ευρώπης- όσον αφορά, τουλάχιστον, το κόστος ζωής- καλό θα ήταν να συγκρίνεις τα έξοδα διαβίωσης με άλλες χώρες που έχεις υπόψη σου για σπουδές.

Αυστρία

Τα δημόσια πανεπιστήμια στην Αυστρία παρέχουν δωρεάν εκπαίδευση στους υπήκοους της Αυστρίας και όλους τους φοιτητές πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το μόνο μειονέκτημα είναι ότι πρέπει να πληρώσουν στην περίπτωση που δεν ολοκληρώσουν τις σπουδές τους εντός δύο εξαμήνων μετά από την συνήθη διάρκεια. Η χρέωση αυτή είναι συνήθως 363 ευρώ ανά ακαδημαϊκή περίοδο.

Αν και οι φοιτητές από τον υπόλοιπο κόσμο πρέπει να πληρώνουν δίδακτρα, εξακολουθούν να είναι αρκετά χαμηλά σε σχέση με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες στο ποσό λιγότερο των 1500 ευρώ ανά ακαδημαϊκό έτος.

Αυτό, βέβαια, διαφέρει ανάλογα με το πανεπιστήμιο και τον κλάδο σπουδών, καθώς στα περισσότερα πανεπιστήμια εφαρμοσμένων σπουδών (UAS), τα δίδακτρα κυμαίνονται μεταξύ 365 και 7500 ευρώ, ανάλογα με το πρόγραμμα σπουδών και την εθνικότητα του εκάστοτε φοιτητή.

Σε κάθε περίπτωση, ανεξάρτητα από την εθνικότητα του φοιτητή, ισχύει μια χρέωση περίπου 21 ευρώ ανά εξάμηνο για τη συμμετοχή στο φοιτητικό σωματείο. Σε αυτό το διοικητικό τέλος περιλαμβάνεται και η αφάλιση υγείας των φοιτητών.

Ελλάδα

Τα ίδια σχεδόν ισχύουν και για τη χώρα μας. Η τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ελλάδα είναι κατά βάση δωρεάν για το κοινό. Φοιτητές από την ΕΕ, τον ΕΟΧ και την Ελβετία δεν πληρώνουν δίδακτρα για προπτυχιακές σπουδές στα ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια και πολλά μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών είναι επίσης δωρεάν για αυτή την ομάδα.

Αν και όλοι οι μη Ευρωπαίοι διεθνείς φοιτητές αναμένεται να πληρώνουν δίδακτρα, το κόστος είναι χαμηλότερο σε σχέση με αυτό άλλων ευρωπαϊκών πανεπιστημίων, περίπου 1500 € ετησίως για προπτυχιακές σπουδές, στα οποία συμπεριλαμβάνεται το κόστος των βιβλίων μαθημάτων. Για μεταπτυχιακές σπουδές σε δημόσια πανεπιστήμια, τα δίδακτρα είναι περίπου €1500-€2000 ανά ακαδημαϊκό έτος.

Οι δωρεάν πανεπιστημιακές σπουδές για φοιτητές από την ΕΕ, καθώς και η χρέωση διδάκτρων για φοιτητές εκτός αυτών ισχύουν ακόμα για την Κύπρο, το Λουξεμβούργο, τη Φινλανδία, τη Σουηδία, τη Δανία, την Ουγγαρία, την Ελβετία, τη Μάλτα, την Πολωνία, τη Σλοβενία και πολλές ακόμα ευρωπαϊκές χώρες, με το κόστος των διδάκτρων για τους διεθνείς φοιτητές εκτός ΕΕ και ΕΟΧ να διαφέρει από χώρα σε χώρα και από πανεπιστήμιο σε πανεπιστήμιο.

Γαλλία

Η τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Γαλλία μπορεί να μην είναι εντελώς δωρεάν, ωστόσο τα δίδακτρα στα δημόσια πανεπιστήμια περιορίζονται σε κάποια εκατοντάδες ευρώ ετησίως από τη γαλλική κυβέρνηση, καθιστώντας τα από τα πιο προσιτά στην Ευρώπη.

Τα γαλλικά δημόσια πανεπιστήμια χρεώνουν τόσο τους φοιτητές υπηκόους της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και για τους φοιτητές από άλλες χώρες, μεταξύ 170 και 650 ευρώ ανά ακαδημαϊκό έτος, ανάλογα με τον κλάδο και το επίπεδο σπουδών. Συνήθως αυτή η χρέωση είναι 170 ευρώ για προπτυχιακό, 243 ευρώ για μεταπτυχιακό/μάστερ και 380 ευρώ για διδακτορικό, σε αντίθεση με τα ιδιωτικά πανεπιστήμια και κολλέγια, των οποίων τα δίδακτρα μπορεί να ανέροχνται και στα 30.000 ευρώ το χρόνο!

Τσεχική Δημοκρατία

Στην Τσεχία, τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά. Οι σπουδές στα δημόσια πανεπιστήμια προσφέρονται δωρεάν σε όλους τους φοιτητές, πολίτες ΕΕ και ΕΟΧ, αλλά και εκτός, σε όλα τα ακαδημαϊκά επίπεδα (προπτυχιακό, μεταπτυχιακό και διδακτορικό), αρκεί να εγγραφούν σε πτυχίο που διδάσκεται στην τσεχική γλώσσα. Τόσο τα προπτυχιακά, όσο και τα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών σε άλλες γλώσσες – τα αγγλικά, τα γαλλικά, τα γερμανικά και τα ρωσικά είναι αρκετά κοινά – συνήθως, αλλά όχι πάντα, επιβαρύνονται με ορισμένες χρεώσεις, που διαφέρουν ανάλογα με το πανεπιστήμιο.

Ισλανδία

Τα δημόσια πανεπιστήμια στην Ισλανδία δεν χρεώνουν δίδακτρα, παρά μόνο μικρά τέλη αίτησης και εγγραφής, ανεξάρτητα από την καταγωγή των φοιτητών. Ακόμη και ιδιωτικά πανεπιστήμια, όπως το Πανεπιστήμιο του Ρέικιαβικ, έχουν ανεκτές χρεώσεις σε σύγκριση με τα διεθνή δεδομένα.

Ως διεθνής φοιτητής (τόσο των χωρών της ΕΕ/ΕΟΧ όσο και των χωρών εκτός ΕΕ/ΕΟΧ), δεν θα χρεωθείς δίδακτρα στα δημόσια πανεπιστήμια της Ισλανδίας, αλλά θα σου ζητηθεί να πληρώσεις ετήσιο διαχειριστικό τέλος 75.000 ISK (περίπου 500 ευρώ). Εάν κάνεις αίτηση για τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ισλανδία από χώρα εκτός του ΕΟΧ, θα πρέπει να πληρώσεις, επίσης, ένα τέλος για την εγγραφή σου στο πανεπιστήμιο.

Αν όχι σε όλες, τουλάχιστον στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, οι σπουδές τόσο σε προπτυχιακό, όσο και σε μεταπτυχιακό επίπεδο, είναι δωρεάν για όλους τους φοιτητές που είναι υπήκοοι της ΕΕ και του ΕΟΧ ανεξαρτήτως.

Μπορεί η τριτοβάθμια εκπαίδευση να μην είναι δωρέαν για όλους όσους θέλουν να σπουδάσουν σε ένα πανεπιστήμιο της Ευρώπης, όμως παρέχουν πιο οικονομικές λύσεις, σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρώπης, όπου η πανεπιστημιακή εκπαίδευση είναι εξ ολοκλήρου ιδιωτική ή με πολύ υψηλά και δυσπρόσιτα δίδακτρα.